Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

                                                              ΚΑΛΑΝΤΑ



Παραδοσιακὰ Κάλαντα


Τὰ Κάλαντα εἶναι ἔθιμο ποὺ διατηρεῖται ἀμείωτο ἀκόμα καὶ σήμερα μὲ τὰ παιδιὰ νὰ γυρνοῦν ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι σὲ ζεύγη ἢ καὶ περισσότερα καὶ νὰ τραγουδοῦν τὰ κάλαντα συνοδεύοντας τὸ τραγούδι τους μὲ τὸ τρίγωνο ἢ ἀκόμα καὶ κιθάρες, ἀκορντεόν, λύρες, ἢ φυσαρμόνικες. Τὰ παιδιὰ γυρνοῦν ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι, χτυποῦν τὴν πόρτα καὶ ρωτοῦν: «Νὰ τὰ ποῦμε;». Ἂν ἡ ἀπάντηση ἀπὸ τὸν νοικοκύρη ἢ τὴν νοικοκυρὰ εἶναι θετική, τότε τραγουδοῦν τὰ κάλαντα γιὰ μερικὰ λεπτὰ τελειώνοντας μὲ τὴν εὐχὴ «Καὶ τοῦ Χρόνου. Χρόνια Πολλά». Ὁ νοικοκύρης τὰ ἀνταμοίβει μὲ κάποιο χρηματικὸ ποσό, ἐνῶ παλιότερά τους πρόσφερε μελομακάρονα ἢ κουραμπιέδες. Κάλαντα λέγονται τὴν παραμονὴ τῶν Χριστουγέννων, τῆς Πρωτοχρονιᾶς καὶ τῶν Φώτων καὶ εἶναι διαφορετικὰ γιὰ κάθε γιορτή.
Ἡ λέξη κάλαντα προέρχεται ἀπὸ τὴ λατινικὴ «calenda», ποὺ σημαίνει ἀρχὴ τοῦ μήνα. Πιστεύεται ὅτι ἡ ἱστορία τους προχωρεῖ πολὺ βαθιὰ στὸ παρελθὸν καὶ συνδέεται μὲ τὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα. Βρῆκαν, μάλιστα, ἀρχαία γραπτὰ κομμάτια παρόμοια μὲ τὰ σημερινὰ κάλαντα (Εἰρεσιώνη στὴν ἀρχαιότητα). Τὰ παιδιὰ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης κρατοῦσαν ὁμοίωμα καραβιοῦ ποὺ παρίστανε τὸν ἐρχομὸ τοῦ θεοῦ Διόνυσου. Ἄλλοτε κρατοῦσαν κλαδὶ ἐλιᾶς ἢ δάφνης, στὸ ὁποῖο κρεμοῦσαν κόκκινες καὶ ἄσπρες κλωστές. Στὶς κλωστὲς ἔδεναν τὶς προσφορὲς τῶν νοικοκύρηδων.Τὸ τραγούδι τῆς Εἰρεσιώνης τῆς ἐποχῆς τοῦ Ὁμήρου, τὸ ἀπαντᾶμε σήμερα μὲ μικρὲς παραλλαγὲς στὰ κάλαντα τῆς Θράκης: «Στο σπίτι ἐτοῦτο ποὔρθαμε τοῦ πλουσιονοικοκύρη
ν᾿ ἀνοίξουνε οἱ πόρτες του νὰ μπεῖ ὁ πλοῦτος μέσα
νὰ μπεῖ ὁ πλοῦτος κι ἡ χαρὰ κι ἡ ποθητὴ εἰρήνη
καὶ νὰ γεμίσουν τὰ σταμνιὰ μέλι, κρασὶ καὶ λάδι
κι ἡ σκάφη τοῦ ζυμώματος μὲ φουσκωτὸ ζυμάρι».
ΠΗΓΗ:http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tradition/christmas-carols-hellenic.htm
 
 
 
 

Σαράντα οκτώ παραδοσιακά κάλαντα και τραγούδια

Πρόκειται για το αποτέλεσμα μακροχρόνιας σκληρής δουλειάς της ιέρειας της παράδοσης Δόμνας Σαμίου.
Διαβάστε τους στίχους και ακούστε ένα μουσικό δείγμα ή και ολόκληρο το τραγούδι.
Περιέχονται στα cd: Κάλαντα, ευχές και παινέματα Χριστουγέννων (2011), Κάλαντα, ευχές και παινέματα Πρωτοχρονιάς και Φώτων (2011) και το LP Ελληνικά Κάλαντα (1974).
Των Χριστουγέννων
Άναρχος Θεός. Βυζαντινά κάλαντα από τα Κοτύωρα του Πόντου.
Δεν ακούς περιστερούδα μου. Τραγούδι Χριστουγέννων Θράκης.
Η μέρα η σημερινή. Χριστουγεννιάτικη μαντινάδα Κρήτης.
Kι τι τραγούδι νά ’βρουμι. Ευχές και παινέματα. Θράκης.
Καλήν εσπέραν άρχοντες. Από την Ιερισσό Χαλκιδικής.
Καλήν ημέραν άρχοντες. Από το Πουρί Πηλίου.
Καλώς τα τα Χριστούγεννα. Από τους Φούρνους Ικαρίας.
Κόλιαντα μπάμπω, κόλιαντα. Από την Κοζάνη.
Κόλιντα τσέλιγκα. Από το Μέτσοβο.
Πιδιά μ’ ήρθαν τα κόλιαντα. Από τη Σιάτιστα.
'Πόψα Χριστός γεννήθηκε. Μακεδονίας.
Χριστός γεννάται σήμερο. Κρήτης.
Χριστός γιννιέται, χαρά στουν κόσμου. Θράκης.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα. Από τη Σκιάθο.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα. Από την Αστυπάλαια.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα. Από την Ήπειρο.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα. Από τον Μαρμαρά Προποντίδας.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα. Πελοποννήσου.

Της Πρωτοχρονιάς
Άγιος Βασίλης έρκεται
. Από τους Φούρνους Ικαρίας.
Άγιος Βασίλης έρχεται
. Από τη Γιάλοβα Προποντίδας.
Άνοιξε πόρτα μ’ άνοιξε
. Από το Βιλοσσό Χίου.
Ανοίξετε την πόρτα σας
. Κρήτης.
Aρχιμηνιά, κερά, κι αρχιχρονιά. Μικράς Ασίας.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά
. Από την Απείρανθο Νάξου.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά. Από τον Άγιο Γεώργιο Κρήτης.
Αρχιμηνιά Πρωτοχρονιά
. Ηπείρου.
Άρχιν, άρχιν τα κάλαντα
. Από τα Φλογητά Καππαδοκίας.
Άστρον ανεφάνεις Βασίλειε
. Από τα Φάρασα Καππαδοκίας.
Βασίλης βόσκει πρόβατα
. Απο το Μελί Μικράς Ασίας.
Εις αυτό το νέον έτος
. Μικράς Ασίας.
Π' αυγινικό κι αν βγήκαμι
. Θράκης.
Πάλιν ακούσετ' άρχοντες
. Από την Αστυπάλαια.
Σούρβα σούρβα
. Θράκης.

Των Φώτων
Ας τονε καλαντρίσομε
. Από το Καρλόβασι Σάμου.
Ας τονε καλαντρίσουμε
. Κάλαντα των μπεκρήδων από το Καρλόβασι Σάμου.
Αύριο είναι τω Φωτώ
. Κρήτης.
Αύριο ’ν’ τα Θεοφάνεια
. Από το Πουρί Πηλίου.
Αύριον είναι τω Φωτώ. Από την Αστυπάλαια.
Ήρθανε τα Φώτα
. Ηπείρου.
Ήρθανε τα Φώτα και τα Φωτερά
. Από την Μάνη Πελοποννήσου.
Καλημέρα πάντες, ω αδελφοί . Από την Πάτμο.
Παρακαλώ σας δώστε μι. Από το Πουρί Πηλίου.
Σήκω κερά μου κι άλλαξι
. Από την Λήμνο.
Σήμερα είναι των Φωτών
. Από την Αστυπάλαια.
Σήμερα είναι των Φωτών
. Από το Μελί Μικράς Ασίας.
Σήμερα είν’ τα Φώτα
. Μικράς Ασίας.
Σήμερα τα Φώτα και οι φωτισμοί
. Από τους Φούρνους Ικαρίας.
Σήμιρα τα Φώτα κι φουτισμός
. Θράκης.

  

Περιέχονται στα cd: Κάλαντα, ευχές και παινέματα Χριστουγέννων (2011), Κάλαντα, ευχές και παινέματα Πρωτοχρονιάς και Φώτων (2011) και το LP Ελληνικά Κάλαντα (1974).
ΠΗΓΗ:http://www.domnasamiou.gr/?i=portal.el.christmas-carols


ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΑΠΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

     Παρά τις ολοένα αυξανόμενες ομοιότητες που παρουσιάζουν οι τρόποι με τους οποίους διάφορες χώρες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, με δέντρα, Άγιους Βασίληδες, γλυκά και κάλαντα, πάντα υπάρχουν μικρές διαφορές στην απόλαυση των Χριστουγέννων ανά τον κόσμο. Και αυτές έχουν να κάνουν ως επί το πλείστον με τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα, την κουλτούρα και τις δεισιδαιμονίες κάθε λαού. Δείτε λοιπόν στη συνέχεια πώς τα Χριστούγεννα γιορτάζονται ανά τον κόσμο…
perierga.gr - Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο!

1. Στην Ιταλία, η περίοδος των Χριστουγέννων διαρκεί από τις 8 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου που είναι και η μέρα των Θεοφανείων. Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό γεύμα, τα παιδιά απαγγέλουν ποιήματα και ανταμείβονται χρηματικά. Κατά την Ιταλική παράδοση, παραμονή Θεοφανείων η καλή μάγισσα Μπεφάνα, πετάει πάνω από τα σπίτια με την μαγική της σκούπα και αφήνει χριστουγεννιάτικα δώρα στα «καλά» παιδιά, ενώ αντίθετα στα «άτακτα» αφήνει ένα σακί με κάρβουνο.
2. Στη Γερμανία, είναι ιδιαίτερα σημαντική η περίοδος των Χριστουγέννων. Οι Γερμανοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο στόλισμα του σπιτιού με πολύχρωμα φωτάκια και χριστουγεννιάτικες φιγούρες, ενώ συνηθίζουν να στολίζουν στο εξωτερικό του σπιτιού φυσικό έλατο. Ένα από τα κύρια έθιμά τους, είναι το λεγόμενο “Adventskranz”. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό τοποθετούν ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Και κάθε Κυριακή που τελειώνει η εβδομάδα, ανάβουν και το αντίστοιχο κερί. Έτσι υπολογίζουν αντίστροφα τις μέρες που απομένουν για τον ερχομό του νέου έτους.
3. Στη Γαλλία, η παραμονή των Χριστουγέννων είναι εργάσιμη ημέρα. Ο Pere Noel, ο δικός τους δηλαδή Άγιος Βασίλης, δίνει τα δώρα του, το βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα οι Γάλλοι, δίνουν στο εορταστικό τραπέζι τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς, το οποίο και γεμίζουν με διάφορα φαγητά και γλυκά. Τα αλεξανδρινά λουλούδια, τα αποκαλούν «αστέρια των Χριστουγέννων» και τα επιλέγουν τόσο για να στολίσουν το σπίτι τους, όσο και για δώρο σε αγαπημένα πρόσωπα.
perierga.gr - Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο!
4. Στην Αυστρία, η περίοδος των Χριστουγέννων, ξεκινά από την 1η Δεκεμβρίου. Εκεί τα δώρα τα μοιράζει στα παιδιά ο Άγιος Νικόλαος, στις 6 Δεκεμβρίου. Οι Αυστριακοί τοποθετούν και αυτοί στο χριστουγεννιάτικο στεφάνι τους, κεριά τα οποία και ανάβουν ένα – ένα κάθε Κυριακή μέχρι να φτάσει η 24η Δεκεμβρίου.
5. Στη Σουηδία, έχουν το έθιμο της «Λουτσία» – σύμβολο δηλαδή του φωτός. Στις 13 Δεκεμβρίου, το πρωί, το μεγαλύτερο κορίτσι της οικογένειας, ντυμένο στα λευκά πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι και μοιράζει ζεστό καφέ με κουλουράκια. Στο κεφάλι φορά στεφάνι με αναμμένα κεριά ενώ τραγουδά κάλαντα, βασισμένα στον ρυθμό του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Σάντα Λουτσία».
perierga.gr - Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο!
6. Στην Ιαπωνία, τα δώρα στα παιδιά τα φέρνει ο «Hoteiosho». Ο Hoteiosho, είναι μια αρχαία θεότητα του ιαπωνικού πάνθεον με την ιδιαιτερότητα να έχει μάτια και πίσω στο κεφάλι του και έτσι παρακολουθεί και ξέρει ποια παιδιά ήταν φρόνιμα και ποια όχι στην διάρκεια της χρονιάς.
7. Στη Μεγάλη Βρετανία, τα παιδιά γράφουν γράμμα στον “Father Christmas”, όπου του δίνουν ευχές και του ζητούν το δώρο τους. Ρίχνουν το γράμμα μέσα στο τζάκι, ώστε ο καπνός να το πάρει μαζί του και από την καμινάδα να το οδηγήσει στον Βόρειο Πόλο.
perierga.gr - Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο!
8. Στην Ιρλανδία, χαρακτηριστικό είναι ότι αντί για μπότες, κρεμούν στο τζάκι μεγάλες τσάντες για να αφήσει μέσα ο Άγιος Βασίλης τα δώρα του. Αφήνουν ένα ποτήρι μπύρα Guinness και ένα κομμάτι κρεατόπιτα στην εξώπορτα του σπιτιού τους, για να τα βρει ο Άγιος Βασίλης όταν θα τους επισκεφτεί.
9. Στη Ρωσία, έχουν το χριστουγεννιάτικο έθιμο, να ντύνουν μία νεαρή κοπέλα στα λευκά για να παραστήσει την Παναγία. Στις 6 Ιανουαρίου, πολλές περιοχές της Ρωσίας με ορθόδοξους χριστιανούς, βασισμένοι στο Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ».
10. Στην Ελβετία, τα παιδιά περιμένουν την 6η Δεκεμβρίου, τον Άγιο Νικόλαο να τους φέρει δώρα και γλυκά. Την τελευταία Πέμπτη, πριν τα Χριστούγεννα, τα παιδιά παρελαύνουν τραγουδώντας τα κάλαντα. Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων οι ανύπαντροι άνδρες του χωριού φοράνε μαύρα κοστούμια και ψηλά μαύρα καπέλα και κάνουν παρέλαση στους δρόμους.
11. Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζει τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι και αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas. Ο Sinterklaas  είναι ο Santa Claus ή αλλιώς Άι Βασίλης.
12. Στην Ισπανία, η χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινάει με τη μεγάλη κλήρωση της 22ης Δεκεμβρίου. Για τους Ισπανούς τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική εορτή του χρόνου και την παραμονή (Noche Buena) γιορτάζει όλη η οικογένεια μαζί. Ακολουθεί η Πρωτοχρονιά, η οποία ονομάζεται «Noche Vieja», και η 6η Ιανουαρίου ή «Dia de Reyes».
13. Στη Νορβηγία, τα Χριστούγεννα ονομάζονται  «Jul» και έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία γεωργικά έθιμα του Χειμώνα και της εποχής της συγκομιδής. Ο Julenissen όπως ονομάζεται ο Νορβηγός Άγιος Βασίλης, μαζί με τους βοηθούς του φέρνει δώρα και καλή τύχη στο σπίτι και στο στάβλο. Το δώρο του; Ένα μπολ με κουρκούτι από αλεύρι.

ΠΗΓΗ: http://perierga.gr/2013/12

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου